Czym zajmuje się endokrynolog i kiedy się do niego zwrócić?

Czasami oprócz wizyty u zwykłego lekarza rodzinnego, niezbędna jest i pomoc specjalisty. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, czym dokładnie zajmuje się każdy z tych lekarzy o dziwnie brzmiących nazwach. Ktoś, kto nie miał wcześniej styczności z endokrynologiem, zastanawia się z pewnością, jakich konkretnie przypadków dotyka ta dziedzina medycyny i kiedy należy się udać do reprezentującego ją lekarza.

Co to jest endokrynologia?

Endokrynologia jest nauką o hormonach, zarówno zwierzęcych jak i ludzkich. Jako że hormony wydzielane są u człowieka przez przysadkę mózgową, tarczycę, nadnercza oraz jajniki, endokrynolog zajmuje się wszelkimi zaburzeniami funkcji tychże gruczołów.

Zaburzenia hormonów dotykają zazwyczaj kobiet, jest to rzadszym przypadkiem u mężczyzn. O ile hormony płciowe dosyć łatwo wyregulować dziś za pomocą leków hormonalnych, dostępnych na receptę w aptekach, a sama kuracja trwa od kilku do kilkunastu miesięcy, te produkowane przez tarczycę nie są niestety już tak łatwe do opanowania.

Jaka jest najpopularniejsza choroba tarczycy?

Najczęstszą chorobą tarczycy związaną z zaburzeniami hormonów jest jej nadczynność. Oznacza ona nadmierną ich produkcję. Objawami, które mogą nas w tym przypadku zaalarmować są: bezsenność, utrata masy ciała, niechęć do jakiegokolwiek wysiłku, drżenie rąk, zwiększona potliwość, zwiększenie apetytu, wytrzeszcz oczu, powiększenie tarczycy, nieregularne miesiączkowanie, osłabienie, nadpobudliwość, duszność oraz nietolerancja gorąca, z kolei w przypadku dzieci przyspieszenie wzrostu.

Aby zdiagnozować nadczynność tarczycy, endokrynolog robi badanie palpacyjne, USG oraz scyntygrafię tarczycy, bada poziom fT3, fT4 i TSH oraz sprawdza obecność przeciwciał anty-TSHR, anty-TPO i anty-Tg.

Leczenie ma w tym przypadku na celu doprowadzenie do prawidłowego poziomu hormonów i utrzymanie go w normie. Stosuje się wtedy tyreostatyki, leczenie jodem radioaktywnym, czasami w grę wchodzi również zabieg chirurgiczny, polegający na częściowym usunięciu tarczycy.

Co jeśli podejrzewamy niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność to w przeciwieństwie do nadczynności niedobór hormonu tarczycy, który prowadzi nierzadko do spowolnienia metabolizmu. Zaburzenie to dotyka najczęściej kobiet.

Najczęstszymi objawami, które sygnalizują, że możemy na tę chorobę cierpieć są: ściszone tony i powiększona sylwetka serca, obrzęki podskórne, uczucie chłodu, zmęczenie, osłabienie, senność, nadmiernie rogowaciejąca skóra, łamliwe włosy, bradykardia zatokowa, zwiększenie masy ciała, spowolnienie perystaltyki jelit, zmieniony głos oraz nieregularne miesiączkowanie.

Endokrynolog diagnozuję niedoczynność tarczycy poprzez wgląd w całkowity obraz kliniczny pacjenta oraz wyniki badań hormonalnych takich jak TSH, fT3, fT4, czasami również przez USG tarczycy i badanie na obecność przeciwciał anty-TPO.

Leczenie tego zaburzenia jest niestety długotrwałe, nierzadko wręcz dożywotnie. Podaje się wówczas suplementy L-tyroksyny, rozpoczynając od małych dawek i indywidualnie je zwiększając.