Zmieniające się barwy liści, chłodniejsze wieczory i zapach wilgotnej ziemi w powietrzu – wszystko to przypomina nam o nadejściu jesieni. Ale kiedy dokładnie ta malownicza pora roku rozpoczyna swój sezon? Odpowiedź na to pytanie nie jest tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. W tym artykule wyjaśnimy różnice między nimi i podamy dokładne daty nadejścia tej barwnej pory roku.
Kiedy zaczyna się astronomiczna jesień?
Astronomiczna jesień zaczyna się w momencie równonocy, kiedy dzień i noc mają zbliżoną długość. Dla półkuli północnej równonoc jesienna przypada na około 22-23 września każdego roku. Dokładna data może się różnić w zależności od roku. W przypadku półkuli południowej sytuacja jest odwrotna. Równonoc jesienna tam przypada na około 20-21 marca, co oznacza początek astronomicznej jesieni dla tego regionu.
Kiedy zaczyna się meteorologiczna jesień?
Meteorologiczna jesień opiera się na kalendarzu i średnich miesięcznych temperaturach, a nie na pozycji Słońca na niebie, jak to jest w przypadku jesieni astronomicznej. Dla uproszczenia i zgodnie z kalendarzem, na półkuli północnej meteorologiczna jesień zaczyna się 1 września i kończy 30 listopada. Z kolei na półkuli południowej meteorologiczna jesień zaczyna się 1 marca i kończy 31 maja. Te daty są używane głównie przez meteorologów i klimatologów w celach statystycznych, ponieważ podział na miesiące ułatwia zbieranie, przetwarzanie i porównywanie danych klimatycznych.
Co zmienia się na jesień?
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych znaków jesieni jest przebarwianie się liści drzew. Chlorofil, który nadaje liściom zielony kolor, zanika, ujawniając inne pigmenty, takie jak karotenoidy (żółte i pomarańczowe) oraz antocyjany (czerwone i purpurowe). W miarę jak dni stają się krótsze, temperatury zaczynają spadać, przygotowując się do nadchodzącej zimy.
Dlaczego jesień jest ważna dla świata roślin i zwierząt?
Jesień pełni kluczową rolę w cyklach życia wielu roślin i zwierząt, stanowiąc okres przygotowania do nadchodzącej zimy. Wiele roślin gromadzi zapasy skrobi lub innych związków w korzeniach lub bulwach, które będą służyły jako źródło energii przez zimę. Drzewa liściaste zrzucają liście, aby zmniejszyć straty wody w trakcie zimy, kiedy dostępność wody w glebie może być ograniczona. Przed opadnięciem liści, wiele drzew reabsorbuje cenne składniki odżywcze z nich, co tłumaczy przebarwianie się liści na jesień. Jesień to czas dojrzewania wielu nasion i owoców. Dojrzewające owoce i nasiona są rozprzestrzeniane przez zwierzęta, wiatr czy wodę, co pozwala roślinom na rozmnażanie i rozprzestrzenianie się.
Niektóre zwierzęta, takie jak niedźwiedzie czy wiewiórki, gromadzą tłuszcz i tworzą kryjówki na zimę. Te zapasy tłuszczu dostarczą im energii podczas długiego snu zimowego. Wiele ptaków i niektórych innych zwierząt migruje na cieplejsze tereny, aby uniknąć trudnych warunków zimowych i znaleźć pożywienie. Niektóre zwierzęta, takie jak lisy czy króliki, zmieniają barwę lub gęstość swojej sierści czy piór, aby lepiej przetrwać zimne miesiące.
Jesień to kluczowy okres, który pozwala wielu organizmom przygotować się do zimy, czasu, kiedy warunki życia stają się znacznie trudniejsze z powodu niskich temperatur, ograniczonego dostępu do pożywienia i krótkiego dnia. Bez odpowiednich przygotowań wiele roślin i zwierząt miałoby trudności z przetrwaniem zimy.
