Jak dokonać apostazji?

Apostazja – temat, który budzi sporo kontrowersji. Przeglądając fora internetowe natkniemy się na wiele zaciekłych dyskusji dotyczących odejścia od Kościoła. Przeciwnicy uważają, że to nachalne manifestowanie swoich poglądów i tak naprawdę nic nie zmienia. Osoby decydujące się na ten krok są innego zdania – są niewierzące i nie chcą być częścią Kościoła. Liczba ludzi opuszczających kościół i tych, którzy zastanawiają się nad tym krokiem z roku na rok się zwiększa. Ale czy mimo tego posiadamy dostateczną wiedzę na temat tego jak dokonać odejścia od kościoła i czym naprawdę jest apostazja? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w naszym artykule!

1. Co to jest apostazja?

Według słownikowej definicji „apostazja” to: „całkowite porzucenie wiary”.W Polsce powszechnie przyjęło się używać tego sformułowania aby nazywać procedurę formalnego, administracyjnego wystąpienia z kościoła.

2. Czy w Polsce można dokonać apostazji?

Aktu tego w naszym kraju dokonuje się na mocy dokumentu wydanego przez episkopat w 2008 roku. Należy podkreślić, że sam Kościół nie do końca uznaje przedstawioną poniżej procedurę. Człowiek dokonujący aktu apostazji w oczach wspólnoty kościelnej nadal będzie katolikiem ale „niepełnym”.

Kodeks prawa kanonicznego nie opisuje procedury wystąpienia z kościoła, nie znajdziemy w nim wzmianki, że jest to w ogóle możliwe. Do niedawna w kodeksie znajdowały się trzy wzmianki o „wystąpieniu formalnym aktem” ale zostały one usunięte po nowelizacji KPK ( na mocy dekretu papieża „Omnium in mentem”).

3. Artykuł 849 prawa kanonicznego – jaki ma związek z dokonaniem apostazji?

Kolejnym problemem jest kwestia treści artykułu 849 prawa kanonicznego, który stwierdza, że chrzest „niezniszczalnym charakterem włącza ich (ludzi) do Kościoła”. Na mocy tego artykułu episkopat stwierdza, że nic, nawet formalne wystąpienie z kościoła, nie anuluje chrztu, więc włączenie do wspólnoty kościoła jest nieusuwalne.

Możliwość całkowitego opuszczenia wspólnoty kościelnej blokuje również artykuł 11 kodeksu prawa kanonicznego, który mówi, że: „Ustawom czysto kościelnym podlegają ochrzczeni w Kościele katolickim lub do niego przyjęci”. Z treści przytoczonego artykułu można więc wysnuć wniosek, że nawet po wyjściu z Kościoła apostata nadal podlega prawu kanonicznemu ponieważ jest on nadal traktowany jako osoba ochrzczona.

4. Instrukcja Episkopatu – pomoc dla osób, które chcą rozstać się z kościołem?

W związku z brakiem kanonów dotyczących apostazji Episkopat w 2008 roku przedstawił instrukcję zgodnie, z którą dokonuje się w Polsce aktu odejścia od kościoła. Potrzebne do niej są:
† ukończenie przez osobę, która chce wystąpić z kościoła, 18 roku życia;
† osobiste stawienie się na dokonanie aktu apostazji;
† dostarczenie do kościoła dwóch kopii deklaracji wystąpienia z podaniem przyczyny oraz świadectwa chrztu;
† znalezienie dwóch pełnoletnich świadków;
† przedstawienie dowodów osobistych zarówno przez apostatę jak i jego świadków.

Ważne!

19 lutego bieżącego roku wprowadzono zmiany w procedurze apostazji. Upraszczają one cały proces poprzez likwidację konieczność stawiania się świadków.

5. Co musi zawierać deklaracja wystąpienia z kościoła?

Deklaracja wystąpienia musi zawierać:
† dane personalne odstępcy (w tym adres) i świadków;
† wyraźną informację o woli wystąpienia z KRK;
† motyw czynu;
† informację, że osoba występuje z własnej nieprzymuszonej woli;
† informację, że odstępca jest świadom konsekwencji tego czynu;
† dane o dacie i parafii chrztu.
Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków może skutkować tym, że akt apostazji będzie nieskuteczny.

6. Jak wygląda procedura apostazji?

Osoba, która chce dokonać apostazji zgłasza się do parafii, w której otrzymała chrzest, aby uzyskać świadectwo chrztu. Po otrzymaniu dokumentu przyszły apostata zgłasza się do parafii, zgodnej z miejscem zamieszkania i informuje proboszcza o chęci wystąpienia z Kościoła.

Po złożeniu deklaracji należy zgłosić się jeszcze raz do parafii zgodnej z miejscem zamieszkania po to aby, przedstawić świadectwo chrztu i akt apostazji.W obecności proboszcza dochodzi do podpisania aktu apostazji. Proboszcz przesyła akt apostazji do kurii, kuria poleca parafii chrztu dokonać wpisu o apostazji w Księdze Chrztu;

Następuje ponowne uzyskanie aktu chrztu, tym razem z dopiskiem o dokonaniu apostazji. Dokument ten jest potwierdzeniem dokonania apostazji

 

7. Czy po dokonaniu apostazji można powrócić do Kościoła?

Osoba, która dokonała apostazji może powrócić do Kościoła. Aby to zrobić zgłasza się do swojego proboszcza. Po odbyciu stosownego przygotowania, odstępca może być ponownie przyjęty do pełniej wspólnoty z Kościołem katolickim.

Sprawę należy wówczas przedstawić w kurii diecezjalnej. Jedynie ordynariusz może uwolnić z ciążącej na odstępcy karze ekskomuniki,z zachowaniem przepisy kan. 1357.

Po uwolnieniu się od kary kościelnej dokonuje się stosownej adnotacji w księgach metrykalnych. Powracający do Kościoła katolickiego powinien złożyć wyznanie wiary według zatwierdzonego obrzędu.

Ważne!

W niebezpieczeństwie śmierci grożącym odstępcy zakaz przyjmowania sakramentów ulega zawieszeniu. W takiej sytuacji, podlegający karze ekskomuniki może otrzymać sakramentalne rozgrzeszenie, przyjąć namaszczenie chorych i przystąpić do Komunii św. (kan. 1352 § 1), jeżeli o to dobrowolnie poprosi i okaże postawę nawrócenia. Gdy minie niebezpieczeństwo śmierci należy zastosować procedurę, o której jest mowa powyżej.