Od wieków rytm życia na Ziemi określają różne pory roku. Zima jest okresem, gdy słońce rzadko wychodzi zza chmur, zwykle panują niskie temperatury, a przyroda znajduje się w stanie spoczynku. Chcesz wiedzieć, kiedy zaczyna się ta pora roku? Zastanawiasz się, czym różni się zima astronomiczna od tej kalendarzowej i co oznacza przesilenie zimowe? Podpowiadamy.
Różnice między zimą astronomiczną a kalendarzową
Podstawową różnicą między zimą astronomiczną a kalendarzowa jest czas rozpoczęcia tej pory roku. Pierwsza z nich wynika z pozycji Ziemi względem Słońca, natomiast druga opiera się na ustalonym podziale roku. Charakterystyczne podczas trwania zimy astronomicznej są krótkie dni i długie noce, co ma związek z nachyleniem osi ziemskiej. Z kolei zima kalendarzowa ma stałą datę początku i końca, co ułatwia planowanie i często ułatwia organizację życia społecznego.
Kiedy zaczyna się astronomiczna zima?
Astronomiczna zima rozpoczyna się w momencie przesilenia zimowego. Data ta waha się między 21 a 22 grudnia na półkuli północnej oraz 20 a 21 czerwca na półkuli południowej. Jest to moment, gdy Słońce osiąga swoje najniższe położenie na niebie, a na Ziemi ma miejsce najkrótszy dzień i najdłuższa noc w roku.
Kiedy zaczyna się kalendarzowa zima?
Kalendarzowa zima czasami zbiega się z tą astronomiczną, jednak jej data jest stała i przypada 22 grudnia. Wynika to z kalendarza gregoriańskiego, który dzieli rok na cztery równe sezony. Taki podział ustala pewną sezonowość i ułatwia planowanie wielu dziedzin życia — m.in. okresu zbiorów czy też czasu edukacji. Czasami przyjmuje się podział pór roku na podstawie miesięcy, wskazując, że zima zaczyna się z początkiem grudnia i kończy w lutym. W tym okresie w wielu regionach świata obserwuje się typowe dla niej warunki pogodowe w postaci niskich temperatur i opadów śniegu. Kalendarzowa zima kończy się 20 marca, ustępując miejsca wiośnie.
Czym jest przesilenie zimowe?
Przesilenie zimowe to zjawisko, które jednocześnie oznacza początek zimy astronomicznej. Wtedy północna część osi Ziemi jest maksymalnie odchylona od Słońca, co skutkuje wystąpieniem zjawiska najdłuższej nocy i najkrótszego dnia. Na biegunach noc trwa nawet 24 rodziny, co oznacza, że Słońce w ogóle nie wychyla się ponad horyzont. Natomiast w Polsce w dniu przesilenia dzień ma około 7-8 godzin, a w Norwegii tylko 5-6.
Przesilenie zimowe to ważny moment w wielu kulturach, często obchodzony jako czas odnowy i nadziei. Po przesileniu dni zaczynają stopniowo dłużyć się, co jest sygnałem zbliżającej się wiosny. Zjawisko to ma duże znaczenie w astronomii i jest obserwowane od tysięcy lat.
Różnice w ustalaniu dnia rozpoczęcia zimy wynikają nie tylko z wędrówki Ziemi wokół Słońca, ale także symbolicznych ustaleń kulturowych. Naszym zdaniem okres ten może być świetną okazją do spędzania czasu w gronie najbliższych i zacieśniania więzi. Znałeś już wcześniej różnice między zimą astronomiczną a kalendarzową? Daj znać w komentarzu.
